Projektowanie kryteriów oceny ofert handlowych

Opublikowane przez pzp24.pl

Kryteria ocen ofert

 

Czekając na efekty prac nad platformą e-zamówienia postanowiliśmy poruszyć problem projektowania kryteriów oceny ofert handlowych. Stanowią one podstawę tworzenia rankingów ofert. Nawet w przypadku postępowań,  w których jedynym kryterium była cena i tak analizie podlega spełnienie warunków udziału postępowaniu, a w szczególności zgodność ze specyfikacją. Wykorzystanie metodyk porównania ofert bazujących na skalach punktowych w wielu sytuacjach ułatwia dokonanie wyboru oraz stanowi podstawę transparentnie realizowanych działań zmierzających do wyboru wykonawcy. Platformy przetargowe wspierające procesy realizacji zamówień posiadają wbudowane narzędzia, ułatwiające generowanie rankingów ofert handlowych.

 

Kryteria rzeczywiste i formalne

 

W metodyce porównania ofert najczęściej pojawia się podział na kryteria formalne oraz rzeczywiste. Te pierwsze mają charakter zero-jedynkowy i stanowią o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu. Kryteria rzeczywiste służą do określenia ostatecznego rankingu ofert handlowych, które spełniają wspomniane już kryteria formalne. W praktyce część kryteriów może być zarówno formalna, jak i rzeczywista, czego przykładem jest chociażby termin płatności. Klarowny podział na kryteria formalne i rzeczywiste skutkuje łatwiejszym i bardziej transparentnym porównaniem ofert handlowych.

 

Ustalanie wag dla kryteriów rzeczywistych

 

O ile podział na kryteria formalne i rzeczywiste nie sprawia w praktyce większych problemów, o tyle ustalenie wag dla kryteriów rzeczywistych jest już sprawą zdecydowanie bardziej złożoną. W wielu przypadkach można dyskutować o tym czy wagi nie zostały ustalone w subiektywny sposób. Powstaje pytanie dlaczego waga dla danego kryterium to przykładowo 0,3, a nie np. 0,4. W takim przypadku dyskusja zaczyna wyglądać na czysto teoretyczną. Istnieją jednak profesjonalne techniki wagowania kryteriów oceny, m.in. ofert handlowych, co zdecydowanie zmniejsza subiektywizm oceny.

 

Technika „0-10” i technika Gerbiera

 

Zarówno technika „0-10” jak i technika Gerbiera bazują na podejściu analitycznym przy ustalaniu wag. Podstawowa różnica pomiędzy powszechną metodą ustalania wag polega na porównywaniu tylko dwóch kryteriów w danym momencie, przy czym w technice „0-10” dzielimy pomiędzy te dwa kryteria 10 punktów, a przy wykorzystaniu techniki Gerbiera +/-. Takie podejście oczywiście w pewnym zakresie jest również subiektywne ale wykorzystane w ten sposób techniki są jednak zdecydowanie bardziej obiektywne i trafne, niż porównywania na raz wszystkich kryteriów. Im większa liczba kryteriów tym bardziej pomocne będzie wykorzystanie powyższych technik. Wynik wagowania kryteriów ofert może być następnie wykorzystany w kreatorze tworzenia postępowania o udzielenie zamówienia na platformie przetargowej. Powyższe dane będą również stanowiły podstawę zasilenia w dane platformy e-zamówienia, która powoli rysuje się na horyzoncie.